მასაჟი

ძუძუს ოპერაციის შემდგომი რეაბილიტაციის პერიოდში გამოიყენება სხვადასხვა სახის მასაჟი:

• კლასიკური მასაჟი, რომელსაც ასრულებს გამოცდილი მასაჟისტი;
• სხვადასხვა სახის მასაჟი, რომელიც სრულდება სპეციალური მექანიკური ხელსაწყოებით, მაგ: ვიბრომასაჟი, რიტმული პნევმოსმასაჟი;
• თვითმასაჟი, რომელიც შიძლება ჩაიტაროს პაციენტმა მასაჟის პრინციპის და ელემენტარული ჩვევების დაუფლების შემდეგ.

აქ გესაუბრებით თვითმასაჟზე, რომელიც სახლის პირობებში შგიძლიათ ჩაიტაროთ. იგი დადებით გავლენას ახდენს დაზიანებული ხელის რბილ ქსოვილებზე, სისხლისა და ლიმფის დინებაზე და ძალიან სასარგებლოა, როგორც ლიმფოსტაზის პროფილაქტიკისათვის, ასევე უკვე ჩამოყალიბებული შეშუპების საწინააღმდეგოდ.

მასაჟის დროს აუცილებლად უნდა გაითვალისწინოთ:

• მასაჟი ყოველთვის კეთდება მხოლოდ ერთი მიმართულებით - ქვემოდან ზემოთ (თითებიდან მხრის სახსრისკენ), ნაწილ-ნაწილ, ჯერ იდაყვიდან მხრისკენ, შემდეგ თითებიდან მხრისკენ. ყველა ილეთი კეთდება ამ პრინციპით;
• მასაჟმა არ უნდა გამოიწვიოს მხრის ტკივილი, გადაღლა ან დისკომფორტი;
• მასაჟი უნდა გაგრძელდეს 15-20 წთ;
• მასაჟის ილეთი უნდა განმეორდეს 5-6 ჯერ; 
  
• მასაჟის დროს, კანზე ზეწოლა უნდა იყოს თანაბარი, მსუბუქი და სასიამოვნო. ჭრილობას, დასხივების ადგილს და იღლიის ფოსოს გვერდი უნდა აუაროთ;
• ხელი, რომელსაც მასაჟი უკეთდება, უნდა მოთავსდეს ისე, რომ კუნთები
  მაქსიმალურად მოდუნდეს. ამისთვის კარგია თუ ხელს კედელს მიაყრდნობთ, შემაღლებულ ადგილზე ისეთ სამკუთხაზე დადებთ, როგორიც სურათზეა მოცემული;
• კანზე ნებისმიერი ცვლილებების შემთხვევაში მიმართეთ ექიმს.

პროცედურის წინ საჭიროა, გულდასმით დაიბანოთ ხელები და სამასაჟო არე. ილეთების შესრულება რომ გაადვილდეს, გამოიყენეთ სპეციალური სამასაჟო საცხი, ტალკი ან თხევადი პარფინი.

შენიშვნა: ლიმფოსტაზის მკურნალობის და პროფილაქტიკისთვის მნიშვნელოვანია ლიმფის გადანაწილება მხრის ლიმფური სადინრებიდან ჯანსაღ მხარეს (განტვირთვა). ამისთვის საჭიროა ხელსმა 3 მიმართულებით:

• წინა მხარეს - დაზინებული კიდურიდან ხაზი გადადის ჯანმრთელ მხარეს, იღლიის ფოსომდე;
• უკანა მხარეს - დაზიანებული კიდურის უკანა ზედაპირიდან, ბეჭის მიმართულებით;
• ქვემოთ - დაზიანებული მკლავის ქვემოთა კიდიდან ნეკნების ჩაყოლებით თეძომდე.

მასაჟის ილეთები

• „ხელსმა“ - სრულდება მტკივნეულ ხელზე ჯანმრთელი ხელის გასმით, ფართოდ გაშლილი ხელის გულით და თითებით (ზეწოლის გარეშე ქვემოდან –ზემოთ, მაგ: იდაყვის სახსრიდან მხრის სახსრისკენ, მაჯის სახსრიდან მხრის სახსრისაკენ).
• ხელის „გაწურვა” - შემოაჭდეთ ჯანმრთელი ხელის მტევანი დაზიანებულ მაჯას. შემოჭდობილი ხელის მტევნით, შედარებით მეტი ზეწოლით დაიწყეთ მოძრაობა ქვემოდან ზემოთ. მასაჟი მოგვაგონებს გაწურვას. ამ დროს, სამასაჟო ხელის თითები ჩანგალივით გაშლილია.
• ხელის მოჭერა - ჯანმრთელი ხელი რკალად შემოარტყით მეორე ხელს. მოადუნეთ მტევანი, ხელის კუნთები და მეორე ხელით გააკეთეთ პულსირებული მოძრაობები (ხელის მოჭერა-გაშვება), ქვემოდან ზემოთ.
• „აზელვა’’ ორი თითით - ეს მასაჟი ტარდება ჯანმრთელი ხელის თითების ბალიშებით (საჩვენებელი და შუა თითით), რომლებიც სპირალისებური მოძრაობით მოსრიალებენ კანზე, ქვემოდან ზემოთ.
• „დაფერთხვა“ - ნაოპერაციევი ხელი ასწიეთ თავს ზემოთ და ჯანმრთელი ხელის მაჯაში მოკიდებით დაფერთხეთ.
• „ხელთათმანი“ - გაშალეთ დაზიანებული ხელის თითები ფართოდ, და ჯანმრთელი ხელის თითები მოათავსეთ თითებს შუა და კანზე მსუბუქი ზეწოლით ჩამოუსვით მაჯის სახსრამდე, ჯერ ხელის ზურგის, შემდეგ ხელის გულის მხარეს. 3 თითით, დაზიანებული ხელის თითებზე სათითაოდ გააკეთეთ ვიწრო ხელთათმანის თითებზე ჩამოსმის იმიტაცია.
• „დატყაპუნება“ - საღი ხელის ორი თითით დაიწყეთ დაზიანებული ხელის ქვემო კიდის ბერტყვა მაჯიდან მხრისაკენ, მსუბუქი დარტყმის მოძრაობით.

შენიშვნა: მასაჟის თითოეული ილეთი მთავრდება ხელსმით.

ლიმფოსტაზისა და ლიმფედემას მკურნალობა

როგორი პროცედურებია სასარგებლო?

ლიმფური შეგუბების მკურნალობის მიზანია ლიმფის სტიმულირება, რაც ლიმფური არხების ამოქმედებას უწყობს ხელს. როგორი იქნება შედეგი, დამოკიდებულია ლიმფოსტაზისა და ლიმფედემას სიმძიმეზე, თუმცა მისი დაძლევის ქვემოჩამოთვლილი მეთოდებიდან, შესაძლოა, ყველა დაგჭირდეთ სხვადასხვა დროსა და პროფესიული მკურნალობის პარალელურად.

კანის მოვლა

კანის მოვლა მნიშვნელოვანია, რადგან ლიმფის შეგუბების შედეგად, ორგანიზმს ინფექციასთან გამკლავება უჭირს. კანის მცირე დაზიანებები ან დაავადებები, რომლებიც მის შეწითლებას ან ტკივილს იწვევენ, შესაძლოა, ინფექციის წყაროდ იქცეს. ინფექციას მშრალი, აქერცლილი ან დამსკდარი კანიც იწვევს. ყოვლდღიური დაბანა და დატენიანება გამოშრობას ხელს უშლის. თუ ანთებითი პროცესი განვითარდა, დამსკდარი კანიდან  ლიმფური არხების დამატებითი დაზიანება და შეშუპების გაუარესება მოხდება.

ვარჯიში

ვარჯიში სახსრების მოქნილობას უწყობს ხელს და მნიშვნელოვანია ლიმფის გასაწოვად. თუ, ყოველდღიურ საქმიანობაში (სამსახურში ან სახლში), ხელს აქტიურად ხმარობთ, შეშუპებამ შეიძლება მოძრაობა შეგიზღუდოთ. ხელის, სახსრისა და მაჯის ვარჯიშები ამ სირთულის დაძლევაშიც დაგეხმარებათ. თუ შეშუპების საწინაღმდეგო ხელთათმანს ან სამკლაურს ატარებთ, ის ვარჯიშის დროსაც არ მოიხსნათ მანამდე, სანამ არ შეგაწუხებთ.

• სპორტი და ფიზიკური აქტივობა - სპორტსა და ფიზიკურ აქტივობას, რომელსაც ოპერაციამდე მისდევდით, ნელ-ნელა მცირე დატვირთვით უნდა მიუბრუნდეთ და შეწყვიტოთ მაშინ, როცა დისკომფორტს ან შეშუპებას იგრძნობთ. თუ ფიზიკური აქტივობიის მომატება გსურთ, დარწმუნებული უნდა იყოთ, რომ შეძლებთ.
• ყოველდღიური საქმიანობა - შეეცადეთ, ხელი მძიმეების ასაწევად, ხანგრძლივი და დამღლელი სამუშაოსთვის არ გამოიყენოთ. თუ ამის გაკეთება აუცილებელია, შუალედებში მსუბუქ საქმეზე გადაერთეთ.
• მხრის ვარჯიში - მნიშვნელოვანი მხრის მოძრაობა, რათა შეგუბება სხვაგანაც არ გავრცელდეს.
• მკლავისა და ხელის ვარჯიში - ხელი შეიძლება ავარჯიშოთ სიარულის დროს, გაშალოთ და შეკრათ მუჭი. ჩამოშვებული ხელით დიდი ხანი არ უნდა იმყოფებოდეთ, რადგან ეს ლიმფის დაგროვებას იწვევს.
• ჯანსაღი წონის შენარჩუნება - მისდიეთ დაბალანსებულ დიეტას, რადგან ზედმეტი წონა ლიმფოსტაზსა და ლიმდეფემას გამოიწვევს.

კომპრესული სამოსი

კომპრესული (სპეციალური) ხელთათმანი ან სამკალური შეშუპების მოხსნაში დაგეხმარებათ, რადგან მოძრაობისას კუნთების შეკუმშვა ლიმფის ეფექტურ გადაადგილებას უწყობს ხელს. გირჩევთ, ორი კომპრესული სამოსი იქონიოთ, რადგან ერთი ყოველთვის გარეცხილი იყოს.

კომპრესული სამკლაურის ან ხელთათმანის ზომა სპეციალისტს შეარჩევინეთ. ატარეთ ის, როცა აქტიური ხართ - დასვენებისას ნაკლებად ეფექტურია. თვითმფრინავით მგზავრობისას არ მოიხსნათ, რადგან წნევის ცვალებადობა უარყოფითად იმოქმედებს.

ელასტიური ბინტი

ელასტიურ ბინტს იყენებენ მაშინ, თუ დიდი შეშუპებაა, კანი დაზიანებულია ან ტკივილს განიცდით. ამ დროს კომპრესული სამოსი დამატებითი დაზიანების მიზეზი გახდება. ელასტიურ ბინტს სპეციალისტი უნდა ახვევდეს და 2-3 კვირის განმავლობაში, ყოველდღიურად ხელახალი გადახვევები უნდა გაკეთდეს. ამის შემდეგ, ისევ შეიძლება კომპრესული სამოსის ტარება.

მანუალური ლიმფოდრენაჟი

მანუალური ლიმფოდრენაჟი მასაჟის სახეა, რომელსაც კვალიფიციური სპეციალისტი აკეთებს. მას რთული შემთხვევების დროს ან მაშინ მიმართავენ, როდესაც კომპრესული სამოსის ტარება ვერ ხერხდება, მაგალითად მკერდზე.

მანუალური ლიმფოდრენაჟის დროს, მასაჟისტი ხელის მოძრაობით მართავს ლიმფის ნაკადს. ეს მკურნალობა დროს მოითხოვს და, როგორც წესი, სხვა მეთოდებთან ერთად გამოიყენება.

მარტივი ლიმფოდრენაჟი

სპეციალისტს შეუძლია, მარტივი მასაჟის მეთოდი შეგასწავლოთ, რომლითაც უშუალოდ შეშუპებაზე ზეწოლა კი არ ხდება, არამედ - მისი მიმდებარე ადგილების დამუშავება. თუ თქვენ დამოუკიდებლად ვერ ახერხებთ, მასაჟი შეიძლება სხვას შეასწავლოთ და დაიხმაროთ. 

ლიმფოსტაზისა და ლიმფედემას განვითარების რისკი

როგორ შევამცირო ლიმფოსტაზისა და ლიმფედემას განვითარების რისკი?

ხელს, მკლავს, და თითებს ნაოპერაციევ მხარეს ლიმფედემა ემუქრება. ინფექცია იქნება მისი გამომწვევი, ტრავმა თუ სხვა რამ, მნიშვნელოვანია, გაითვალისწინოთ შემდეგი რჩევები, რომლებიც მის დაძლევაში დაგეხმარებათ:

• შეეცადეთ ხელი ჩვეულებრივ ამოძრაოთ;
• ხელი ავარჯიშეთ ისე, თითქოს ცურავთ ან სეირნობთ, რაც ლიმფოდრენაჟის დროსაც წაგადგებათ;
• ვარჯიშს ნელ-ნელა მოუმატეთ, შეწყვიტეთ ის თუ ტკივილი იგრძენით ან შესიება შენიშნეთ, არ გადაღალოთ კუნთები;
• მოუარეთ ხელის კანს - დაიბანეთ ყოველ დღე და არ გამოიყენოთ საპონი, რომელიც კანს აშრობს. ერიდეთ ძალიან ცხელ ან ძალიან ცივ წყალს. კარგად გაიმშრალეთ ხელი და შეიზილეთ უსუნო, არაპარფიუმერული დამატენიანებელი;
• არ გაისინჯოთ წნევა და არ აიღოთ სისხლის ანალიზი მტკივანი ხელიდან. თუ ორივე ხელი რისკის ქვეშაა, საჭიროების შემთხვევაში, ანალიზის აღება ფეხის ვენიდანაც შეიძლება;
• შეეცადეთ, თავიდან აიცილოთ მტკივან ხელის გაჭრა, გაკაწვრა, მწერის ნაკბენი. გამოიყენეთ ხელთათმანი ჭურჭლის რეცხვის ან ბაღში მუშაობის დროს, კერვისას - სათითე. თუ კანი დაგიზიანდათ, მალე დაიმუშავეთ ანტისეპტიკით;
• ფრჩხილი არ მოიკვნიტოთ. გამოიყენეთ ქლიბი და ეცადეთ, არ მოხდეს ნუნების დაზიანება, რაც ინფექციის შეჭრის ალბათობას ზრდის;
• არ გაირუჯოთ. ერიდეთ მზეს. გამოიყენეთ  მზის დამცავი საცხი. დაისვენეთ ჩრდილში, რადგან ზოგიერთი სამოსით მაინც შეიძლება მზის დამწვრობს მიღება;
• ფრთხილად მოიცილეთ თმა იღლიიდან. ამისთვის ელექტრო საპარსი უმჯობესია. დეპილაციის საცხის გაამოყენება სიფრთხილით უნდა მოხდეს, ჯერ კანის მცირე მონაკვეთზე წაისვით და დააკვირდით, ხომ არ გაგიღიზიანდათ. გახსოვდეთ, რომ იღლია შეიძლება დაბუჟებული იყოს და ტკივილი ან წვა ვერ იგრძნოთ, ამიტომ ფრთხილად გამოიყენეთ საცხი და მიჰყევით მის ინსტრუქციას;
• არ გამოიყენოთ ბეჭედი, სამაჯური, სამოსი, ბიუსტჰალტერი ან ხელთათმანი, რომელიც გიჭერთ. არ ჩამოიიკიდოთ მძიმე ჩანთა მხარზე;
• თავიდან აიცილეთ ისეთი საქმე, რომლის დროსაც ხელით მიწოლა ან მოქაჩვაა საჭირო, მაგალითად ბაღში მუშაობა ან მძიმე ჩანთების ტარება;
• მოგზაურობისას (მანქანით, მატარებლით, თვითმფრინავით...) შეეცადეთ, ხშირად გაავარჯიშოთ ხელი. თუ ავტობუსით ან მეტროთი მგზავრობისას დგახართ, ხელის მოსაჭიდს მტკივანი ხელით არ ჩაეჭიდოთ;
• შეინარჩუნეთ ჯანსაღი წონა და მისდიეთ დაბალანსებულ დიეტას.

როგორ მოვიქცე თუ შეშუპება მაინც განვითარდა?

თუ შეშუპება განვითარდა, რაც შეიძლება მალე, მიმართეთ ექიმს. კანის ნებისმიერი შეწითლება, ტკივილი და დისკომფორტიც არ დატოვოთ უყურადღებოდ. ლიმფოსტაზი და ლიმფედემა, უმეტეს შემთხვევაში, კარგად ექვემდებარება მკურნალობას და მისი მართვა ადვილია.

ლიმფედემა და ლიმფოსტაზი

ლიმფედემა არის ქსოვილთა ქრონიკული შეშუპება ლიმფის ხანგრძლივი შეგუბების (ლიმფოსტაზი) დროს. ესაა მკლავქვეშ ლიმფური კვანძების მოცილების შედეგად გამოწვეული მოვლენა, რაც შეშუპებას იწვევს. შესაძლოა განვითარდეს სხივური თერაპიის შედეგად და მაშინ, თუ კიბოს უჯრედები ლიმფური სისტემის მუშაობას ბლოკავენ.

ლიმფედემას და ლიმფოსტაზის განვითარების შმეთხვევაში, აუცილებლად მიმართეთ ექიმს. რაც უფრო ადრე მიმართავთ მას დახმარებისთვის, მით უფრო გაგიიოლდებათ ლიმფედემასთან ბრძოლა.

რა სიმპრტომები აქვს ლიმფედემასა და ლიმფოსტაზს?

ოპერაციის დასრულებიდან, მალევე, შესაძლოა განვითარდეს ხელის ან მკერდის შეშუპება. ეს ჭრილობის შეხორცების პროცესის თანმდევია და, როგორც წესი, მკურნალობის გარეშე გადის.

რჩევითვის უნდა მიმართოთ ექიმს, თუ:

• ოპერაციიდან რამდენიმე კვირაში, ხელი, ხელის მტევანი ან მკერდის მიდამო შეშუპდება;

• შეშუპება განვითარდა მკურნალობის კურსის დასრულების შემდეგ.

ხელის, მკლავის ან თითების შეშუპება ვითარდება ნაოპერაციევ ან იმ მხარეს, სადაც სხივური თერაპია გაკეთდა. მისი შემჩნევა შეიძლება ბიუსტჰალტერის ნაჭედვის მეშვეობითაც, რაც ზოგჯერ დისკომფორტსა და ტკივილს იწვევს.

კარგად მორგებულმა ბიუსტჰალტერმა, რომელსაც ფართე და რბილი ზონრები აქვს, ეს დისკომფორტი შეიძლება შეამსუბუქოს. თუ მკერდი შეწითლებულია და ანთებითი პროცესის ნიშნები აქვს, მიმართეთ ექიმს.

სიმძიმის შეგრძნება

ხელში სიმძიმის შეგრძნება ვითარდება ქსოვილში ზედმეტი სითხის დაგროვების გამო. შესაძლოა, შეშუპების გარეშეც განვითარდეს. მსუბუქი ვარჯიში ამ პრობლემას მოგიხსნით.

კანის სიმშრალე

შეშუპების ადგილას კანი შეიძლება გაიწელოს და გამოშრეს, აიქერცლოს და ქავილი გამოიწვიოს, გახდეს ინფექციის კერა. ეცადეთ, დაიცვათ კანის სისუფთავე და არ გამოიყენოთ საპონი, რომელიც კანს აშროობს.

კარგად გაიმშრალეთ ხელი და მაჯა. გამოიყენეთ უსუნო დამატენიანებბელი, რათა კანი არ გამოშრეს.

მხრის შებოჭილობა

შეშუპებამ შეიძლება, მხრის მოძრაობა შეზღუდოს. ამ დროს, მნიშვნელოვანია მხრისა და ხელის ვარჯიში, ზოგჯერ კი ლიმფოდრენაჟია აუცილებელი. თუ ოპერაციის ან მკურნალობის კურსის შემდეგ ვარჯიშები დაგინიშნეს, არ შეწყვიტოთ, სანამ პრობლემა არ მოგეხსნებათ.

დისკომფორტი

ლიმფედემა და ლიმფოსტაზი, ზოგჯერ, დისკომფორტს იწვევს, გარკვეული ფიზიკური სამუშაოს შესრულების შემდეგ. ამიტომ, გირჩევთ ხელი დაასვენოთ და მხრის სიმაღლეზე ბალიშზე ან მუთაქაზე დადოთ.

ინფექცია

თუ შეშეუპება შეწითლდა, გტკივათ ან გამოგაყარათ, შესაძლოა ინფექცია შეგეჭრათ. ეს სიმპტომები გრიპისაც შეიძლება ჰგავდეს და ინფექციის პირველი ნიშანი იყოს. ასეთ შემთხვევაში მიმართეთ ექიმს, რომელიც მკურნალობას დაგინიშნავთ.

ვის მივმართო ლიმფედემას დროს?

გამარჯვებულ ქალთა კლუბში მოქმედებს ცხელი ხაზი. დარეკეთ ნომერზე (+995) 551 55 33 81 და ჩვენ სასარგებლო ინფორმაციას მოგაწვდით.